Opgaven voor de luchtvaart

Wat zijn de meest belangrijke thema’s voor de luchtvaart in Nederland tot 2050? Deze vraag stond centraal in de verkenningsfase die het ministerie van IenW in 2019 heeft gepubliceerd en die de basis vormt voor de Luchtvaartnota. De belangrijkste beleidsvragen die in de verkenningsfase zijn opgehaald staan in de Bloemlezing^[1].

Als basis voor de onderbouwing zijn onder meer de uitkomsten van de Luchtvaartgesprekken gebruikt (een representatief draagvlakonderzoek onder het Nederlandse publiek naar de luchtvaart), de resultaten van een aantal aselecte focusgroepen over luchtvaart en de position papers die zijn ontvangen van maatschappelijke partijen en belanghebbenden. Daarnaast heeft de Omgevingsraad Schiphol (ORS) voor de lopende adviesaanvragen die eerder aan de raad zijn voorgelegd ook een participatietraject ingericht. De uitkomsten hiervan worden ook gebruikt als input voor de Luchtvaartnota.

Bij de ontwikkeling van de luchtvaart betrekt het Rijk ook actuele wetenschappelijke inzichten over de gevolgen van vliegtuiggeluid en -emissies op de gezondheid. Verder is een belangrijke vraag welke bijdrage Nederland wil leveren aan het behalen van de klimaatdoelen voor de luchtvaart en voor welke balans gekozen is tussen verduurzamen van de luchtvaart, compensatie van klimaatemissies en minder vliegverkeer. Ook ligt er een grote woningbouwopgave inclusief bijbehorende mobiliteitsopgave voor wegen en openbaar vervoer. Daarnaast is er een opgave voor windmolens op land en op zee, die hoogtebeperkingen opleveren voor de luchtvaart.

Bij deze ontwikkelingen zal de veiligheid in de luchtvaart op de grond en in de lucht moeten worden gewaarborgd. De luchtvaart zal daarnaast, net als andere modaliteiten, transparanter moeten opereren met de omgeving. Dit vraagt om aandacht van de sector richting de omgeving, een passende bestuurlijke structuur en dat de luchtvaart meer als reguliere modaliteit wordt beschouwd. Dat blijkt ook uit de Luchtvaartgesprekken waarin wordt aangegeven dat het vertrouwen in de overheid gering is. De ruimte die er is vanuit de nationale overheid zal het Rijk dus maximaal moeten benutten om beleidsdoelen te realiseren. In het kader van de Luchtvaartnota zal het Rijk ook kijken of het ontwikkelen van aanvullend instrumentarium nodig en mogelijk is.

Beleidsvragen geclusterd in zeven thema’s

De beleidsvragen in de Bloemlezing zijn geclusterd in zeven thema’s: mobiliteit, ruimte, gezondheid, klimaat, economie, veiligheid en bestuur. Uit de Bloemlezing blijkt dat de toekomst van de luchtvaart een complex vraagstuk is. Er is sprake van schaarste en uiteenlopende publieke belangen zoals veiligheid, klimaat, economie en gezondheid. Er moet een balans tussen de publieke belangen worden gevonden. De keuzes daarvoor wil het kabinet zorgvuldig maken, in gesprek met alle belanghebbenden. Hierbij is er de verantwoordelijkheid om, ook voor toekomstige generaties, de lusten en lasten van de luchtvaart in evenwicht met elkaar te brengen.

^{Figuur 2.1 De zeven thema’s uit de bloemlezing}

• 1 Ministerie IenW, 2018