Verdienvermogen
Huidige situatie
Het economische effect kan naast werkgelegenheid ook worden uitgedrukt in termen van toegevoegde waarde.
Voor Schiphol lopen de schattingen van de toegevoegde waarde uiteen. Decisio (2015) schat het direct en indirect achterwaarts effect op de toegevoegde waarde op 9 miljard euro op basis van 114.000 banen. Het peiljaar hiervan is 2013. SEO (2017) schat het direct en indirect achterwaarts effect op de toegevoegde waarde op 7,1 miljard euro op basis van 118.000 banen[1]. Het peiljaar hiervan is 2016.
Er wordt in genoemde studies en literatuur een (al dan niet groot) indirect voorwaarts effect beschreven. Hier gaat het om inschattingen, want de causale relatie is niet hard onderbouwd met empirische studies. Doordat in de studies de definities van bijvoorbeeld handel/reistijd effecten, vestiging/locatiekeuze effecten en toerisme effecten verschillen, varieert ook de verwachting van het effect. Bij vergelijking van de literatuur komt de bandbreedte uit tussen een multiplier op het directe effect van 0,3 voor regionale luchthavens en 4,6 voor Schiphol (hub-luchthaven). Op basis van bovenstaande kentallen van het effect van directe en indirecte achterwaartse toegevoegde waarde gaat het om 2,3 miljard tot 32,6 miljard euro aan indirect voorwaartse toegevoegde waarde. Door het gebruik van een multiplier zijn dit indicatieve cijfers.
Voor de regionale luchthavens zijn er geen harde eenduidige kentallen over de toegevoegde waarde beschikbaar. Op basis van kentallen over werkgelegenheid is een indicatie gegeven. Hierbij is aangehouden dat het deel van de werkgelegenheid op regionale luchthavens inclusief kleine luchtvaart 5% is van de totale werkgelegenheid in de luchtvaartsector binnen Nederland. De indicatie van de toegevoegde waarde is geschat op een direct en indirect achterwaarts effect van 0,33 miljard euro tot 0,45 miljard euro (kentallen op basis van informatie/jaarverslagen regionale luchthavens).
Trends en ontwikkelingen
In 2030 en 2050 is er de verwachting dat zowel de direct luchthaven gebonden als de indirect luchthaven gerelateerde toegevoegde waarde zal toenemen, min of meer recht evenredig met de verwachte toenamen van het aantal vluchten. De verwachting stijging van de toegevoegde waarde van direct en indirect achterwaarts effect kan hoger uitvallen wanneer de arbeidsproductiviteit stijgt. De trend van de afgelopen 5 jaar is dat de toegevoegde waarde van de luchtvaart sneller toe neemt dan de werkgelegenheid (CPB, 2018). De referentiesituatie geeft overall een toenemende trend aan ten opzichte van de huidige situatie.
- 1 SEO, 2017