Gevoeligheid aannames

De effectberekeningen voor klimaat zijn omgeven door aannames. Hieronder volgt een beschouwing van enkele kritische aannames en de impact die deze hebben op de gemaakte effectschatting. Ook wordt aangegeven wat de gevolgen zijn voor het al dan niet behalen van klimaatdoelstellingen.

Let op! De gemaakte berekeningen dienen om de vier verschillende hoekpunten ten opzichte van elkaar te vergelijken. De daadwerkelijke effecten hangen sterk af van de wijze van implementatie van een eventueel CO₂-plafond, de beschikbaarheid van duurzame brandstoffen en elektrische vliegtuigen en de reactie van de markt op de nieuwe situatie. Al deze factoren vallen buiten deze analyse en dienen nader te worden onderzocht, te worden gemonitord en te worden betrokken bij het tussentijds bijstellen van beleid.

Elektrisch vliegen en duurzame brandstoffen

De aannames rondom elektrisch vliegen en het bijmengen van duurzame brandstoffen hebben niet alleen voor hoekpunt Normeren effect. Zoals de onderstaande twee tabellen laten zien is de verwachte CO₂-emissie sterk afhankelijk van ten eerste het bijmengpercentage (BIO) en in mindere mate de aannames rond elektrisch vliegen (EV). Het bijmengpercentage lijkt (na het gevlogen aantal bewegingen) de drijvende factor, omdat het alle niet-elektrische bewegingen beïnvloedt, terwijl elektrisch vliegen enkel de korte afstandsvluchten betreft die verantwoordelijk zijn voor een relatief klein deel van de totale CO₂-emissie. In de onderstaande tabellen is een constant percentage hybride vliegverkeer aangenomen, 2% in 2030 en 8% in 2050.

_{Tabel 7.30 CO2-uitstoot bij elektrisch vliegen en 7%, 14% en 20% bijmenging in 2030}

* waardes in hoekpunten

* waardes in hoekpunten

Behalen van CO₂-doelstellingen

De CO₂-doelstelling voor 2030 uit het conceptklimaatakkoord wordt alleen bij hoekpunt Normeren gehaald en enkel als er 14% wordt bijgemengd. Hoekpunt Verdelen haalt de doelstelling enkel wanneer er 20% wordt bijgemengd, maar dat wordt niet voorzien. De andere hoekpunten halen deze doelstelling niet.

De ICAO doelstelling voor 2050 wordt voor bij alle hoekpunten behaald, mits er minimaal 75% wordt bijgemengd. Bij hoekpunt Concentreren geldt dan wel de voorwaarde dat er ook op langere afstand elektrisch gevlogen moet kunnen worden. Dat lijkt twijfelachtig. Bij 100% bijmenging voldoen alle hoekpunten aan de ICAO doelstelling, onafhankelijk van de mate van elektrisch vliegen.

Bij Normeren is het uitgangspunt dat in 2050 voldaan moet worden aan de doelstelling van Parijs, daarmee wordt ook de ICAO doelstelling voor 2050 gehaald. Omdat een scenario is gemaakt dat precies voldoet aan de doestelling van Parijs, leidt een kleiner aandeel elektrisch vliegen of minder bijmengen er direct toe dat er minder gevlogen kan worden, tabel 7-34 illustreert dit. Normeren is het enige hoekpunt dat de doelstelling van Parijs haalt.

Het gekozen emissieplafond

Een emissieplafond of emissiedoelstelling wordt dikwijls uitgedrukt als een percentage van een historische uitstoot (bijvoorbeeld 50% reductie ten opzichte van 2005) te behalen in een bepaald jaar (bijvoorbeeld in 2030 of 2050). De tabel hieronder geeft een overzicht van de meeste gehanteerde doelstellingen en geeft daarbij het aantal megaton CO₂ en het percentage ten opzichte van de uitstoot in 2018. In Normeren zijn plafondwaardes voor 2030 de emissie van 2000 en voor 2050 95% reductie van opzichte van 1990 (zie ook hoofdstuk 5 onderdeel klimaat ‘CO2-emissies’).

_{Tabel 7.31 Het aantal megaton CO2 en het percentage ten opzichte van de uitstoot in 2018}

De hoogte van het plafond heeft grote invloed op het aantal bewegingen dat past binnen het plafond. De tabel hieronder geeft aan hoeveel bewegingen binnen de plafonds passen, uitgaande van de aannames behorende bij Normeren. Aangezien het segment tot 500 km geen CO₂ uitstoot wordt aangenomen dat hier aan de WLO-vraag kan worden voldaan. Hierbij wordt geen rekening gehouden met of het reëel is dat deze vraag geaccommodeerd kan worden.

_{Tabel 7.32 Aantal vliegtuigbewegingen per luchthaven binnen de plafonds}

^{Duurzame brandstof en een eventueel CO2-plafond}

De aannames omtrent biobrandstof zijn van grote invloed op het aantal toegestane bewegingen binnen een CO₂-plafond. De tabel hieronder illustreert dit met een grove schatting van het aantal vluchten waarmee voldaan wordt aan de Parijs-doelstelling uitgaande van verschillende aannames over bijmenging van duurzame brandstof. Hierbij is gerekend met de aannames dat alle vluchten tot 500 kilometer volledig elektrisch zijn. In alle gevallen zijn de aannames hetzelfde als bij hoekpunt Normeren: onder andere is het uitgangspunt dat duurzame brandstof 80% duurzaam is en dat alle benodigde brandstof ook daadwerkelijk geproduceerd kan worden. Een mogelijke vraagverschuiving naar kortere of langere vluchten wordt niet meegenomen.

Ook de aannames omtrent elektrisch vliegen zijn van grote invloed op het aantal toegestane bewegingen binnen een CO₂-plafond op de korte afstand (~500 km). Voor langere afstandsvluchten (1500+ km) is elektrisch vliegen voorlopig nog geen optie zie ook hoofdstuk 6 onderdeel klimaat ‘CO2-emissies’). De tabel hieronder geeft een overzicht van het aantal vluchten binnen een plafond uitgaande van verschillende aannames over elektrisch vliegen. Hierbij wordt er aan voorbij gegaan dat de grote aantallen elektrische vliegtuigen mogelijk niet geleverd kunnen worden, dat deze mogelijk minder passagiers kunnen vervoeren en dat deze mogelijk leiden tot de opkomst van andere verdienmodellen en operationele concepten.

Bij de rij <500 km, 100% EV is een bandbreedte aangegeven in het aantal bewegingen. Het eerste (lage) getal handhaaft de verdeling van vliegafstanden. Wanneer het segment tot <500 km vrij kan doorgroeien tot de WLO-vraag is voldaan ontstaat groeiruimte, deze is aangegeven met het tweede (hoge) getal.

_{Tabel 7.33 Aantal vluchten per luchthaven bij 50%, 70% en 100% bijmenging voor een CO2-plafond -95% tov 1990}